Heb je last van acne en ben je op zoek naar een duurzame oplossing? In dit artikel lees je alles over acne inclusief 10 tips om de oorzaak aan te pakken. Eerst wordt uitgelegd wat acne is en wat de aanpak is van de reguliere behandeling. Belangrijk is om in te zien dat al die behandelingen slechts gericht zijn op een deel van het probleem. Bovendien blijft het vaak bij het behandelen van de symptomen in plaats van het aanpakken van de oorzaak. In de klinische psycho-neuro-immunologie zoeken we naar de oorzaak op basis van wetenschappelijke bronnen. In dit artikel lees je welke risicofactoren er zijn en hoe je deze kunt beïnvloeden. Als je namelijk weet wat aan het ontstaan van acne kan bijdragen, is het oplossen ervan gemakkelijker.

Wat is acne vulgaris?

Acne vulgaris of kortweg acne, is een veelvoorkomende huidaandoening die wordt veroorzaakt door ontstekingen van haarfollikels (haarzakjes) wat kan leiden tot puistjes, mee-eters, witte bultjes en andere soorten huiduitslag. De ontstekingen bij acne ontstaan door een samenspel tussen hormonen, talg en bacteriën.

Acne kan op verschillende delen van het lichaam voorkomen, maar het komt het meest voor op het gezicht, de nek, borst en rug. Acne kan variëren in ernst van mild tot ernstig en kan mensen van alle leeftijden treffen. Het komt het meeste voor bij tieners en jongvolwassenen. Er zijn veel factoren die kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van acne, waaronder hormonen, genetische aanleg en omgevingsfactoren.

Acne conglobata

Acne vulgaris en acne conglobata zijn beide vormen van acne. Er zijn enkele belangrijke verschillen tussen deze twee aandoeningen. Acne vulgaris is de meest voorkomende vorm van acne vooral bij adolescenten en jongvolwassenen. Het ontstaat door een combinatie van factoren:

• Verhoogde talgproductie
• Verminderde kwaliteit van de huid;
• Overgroei van bacteriën;
• Ontstekingsreacties in de huid.

Acne vulgaris kan leiden tot de vorming van mee-eters, puistjes en knobbeltjes. Het heeft over het algemeen een milde tot matige vorm en geneest meestal zonder littekens.

Acne conglobata daarentegen is een zeldzame, ernstige en langdurige vorm van acne. Dit begint vaak pas op volwassen leeftijd en komt meestal voor bij mannen. Het wordt gekenmerkt door de vorming van diepe, pijnlijke knobbeltjes en cysten die met elkaar kunnen versmelten en grote abcessen kunnen vormen. Deze abcessen kunnen barsten en leiden tot diepe littekens en een verstoord huidoppervlak. Acne conglobata kan ook gepaard gaan met koorts, gewichtsverlies en gewrichtspijn.

Acne behandeling

Verderop in dit artikel worden er aanbevelingen gegeven over het effectief behandelen van acne. Eerst lees je meer over de factoren die bijdragen aan het ontstaan van acne. Met kennis over het ontstaan van acne kun je gerichter kiezen voor een passende behandeling. Onderstaand worden eerst de reguliere behandelingen besproken. Al deze behandelingen grijpen in op een bepaald deel van de aandoening. De behandeling van acne verderop in dit artikel is een integrale aanpak volgens de klinische psycho-neuro-immunologie (kpni) en heeft zodoende de grootste kans van slagen.

Acne behandeling huisarts

Bij acne is een bezoek aan de huisarts vaak de eerste stap in de behandeling. De huisarts kan de ernst van de acne beoordelen en een passende behandeling voorstellen. Hier zijn enkele van de stappen die de huisarts kan nemen bij het behandelen van acne:

1. Diagnose stellen: de huisarts kan de acne diagnosticeren door de huid te onderzoeken en vragen te stellen over de symptomen en de medische geschiedenis;
2. Advies geven over huidverzorging: de huisarts kan advies geven over het reinigen en hydrateren van de huid om de acne te verminderen en de huid gezond te houden;
3. Voorschrijven van medicijnen: de huisarts kan medicijnen voorschrijven om de acne te behandelen, zoals benzoylperoxide of antibiotica;
4. Doorverwijzing naar een specialist: als de acne ernstig is of niet reageert op de behandeling, kan de huisarts doorverwijzen naar een dermatoloog;
5. Controle: de huisarts kan regelmatig controleren of de acne verbetert en of de behandeling effectief is. Als de behandeling niet effectief is, kan de huisarts de behandeling aanpassen of doorverwijzen naar een specialist.

De behandeling van de huisarts is met name gericht op het inzetten van medicatie. Deze geneesmiddelen doden de bacteriën of zorgen ervoor dat de poriën opdrogen of de verstopping van het haarzakje wordt opgeheven. Medicijnen hebben helaas bijwerkingen en veranderen niets aan de oorzaak van de acne. Verderop worden deze oorzaken besproken. De inzet van de huisarts is gericht op het behandelen van het symptoom. Ook is het maar een deel van de oplossing omdat het niks doet aan het hormonale component van de aandoening. Verderop lees je hoe je alle oorzaken tegelijk aanpakt. Deze inzichten zijn afkomstig uit de moderne geneeskunde (klinische psycho-neuro-immunologie).

Acne behandeling dermatoloog

Een dermatoloog is een specialist in de behandeling van huidaandoeningen en kan ook een rol spelen bij de behandeling van acne. Hier zijn enkele van de stappen die een dermatoloog kan nemen bij het behandelen van acne:

1. Diagnose stellen: de dermatoloog kan de acne diagnosticeren door de huid te onderzoeken en vragen te stellen over de symptomen en de medische geschiedenis;
2. Voorschrijven van medicijnen: de dermatoloog kan net als de huisarts medicijnen voorschrijven om de acne te behandelen, zoals antibiotica, retinoïden, salicylzuur, azelaïnezuur, of spironolacton bij vrouwen. In sommige gevallen kan de dermatoloog ook isotretinoïne voorschrijven, een sterk medicijn dat alleen door een specialist kan worden voorgeschreven;
3. Aanbevelen van procedures: De dermatoloog kan ook bepaalde procedures aanbevelen om de acne te behandelen, zoals:
   1. Chemische peelings: waarbij een chemische oplossing op de huid wordt aangebracht om dode huidcellen te verwijderen en de poriën te ontstoppen;
   2. Microdermabrasie: waarbij een apparaat wordt gebruikt om de buitenste laag van de huid te polijsten en te exfoliëren, wat kan helpen bij het verminderen van de verschijning van acne en littekens;
   3. Laserbehandelingen: waarbij laserlicht wordt gebruikt om de bacteriën die acne veroorzaken te doden en de poriën te verminderen.
4. Doorverwijzing naar andere specialisten: als de acne niet verbetert of als er andere medische problemen zijn die verband houden met de acne, kan de dermatoloog doorverwijzen naar andere specialisten, zoals een endocrinoloog (voor hormonale onbalans) of een gastro-enteroloog (voor gastro-intestinale problemen).

Acne behandelen met antibiotica

Hevige acne kan in sommige gevallen worden behandeld met orale antibiotica. Medicijnen die hierbij worden ingezet zijn bijvoorbeeld doxycycline, minocycline, erytromycine en tetracycline. Om blijvend resultaat te behalen, dienen de middelen soms langdurig gebruikt te worden. Dit kan vooral op de lange termijn ernstige bijwerkingen tot gevolg hebben. Vrouwen kunnen bijvoorbeeld last krijgen van vaginale schimmelinfecties.

Acne behandeling schoonheidsspecialist

Een schoonheidsspecialist kan helpen bij het verbeteren van de conditie van de huid bij milde acne en het voorkomen van verdere uitbraken. De behandelingen van een schoonheidsspecialist zijn gericht op het reinigen en exfoliëren van de huid om de poriën te ontstoppen en de huid te kalmeren.

Enkele van de behandelingen die een schoonheidsspecialist kan bieden zijn:

1. Reiniging en exfoliatie: de schoonheidsspecialist kan de huid grondig reinigen en exfoliëren om dode huidcellen en talg te verwijderen die de poriën kunnen verstoppen en bijdragen aan acne;
2. Gezichtsmaskers: de schoonheidsspecialist kan verschillende soorten gezichtsmaskers aanbrengen om de huid te kalmeren en te hydrateren. Sommige maskers kunnen ook ingrediënten bevatten die helpen bij het verminderen van acne;
3. Ontstekingsremmende behandelingen: sommige schoonheidsspecialisten bieden behandelingen zoals lichttherapie of blauwe lichttherapie om ontstekingen te verminderen en acne te behandelen;
4. Advies over huidverzorging: de schoonheidsspecialist kan advies geven over het gebruik van huidverzorgingsproducten die geschikt zijn voor uw huidtype en die helpen bij het voorkomen van uitbraken.

De effectiviteit van de behandeling van acne door de schoonheidsspecialist varieert en de daadwerkelijke oorzaak wordt niet weggenomen. Simpel gezegd komt de acne van binnenuit waardoor behandeling van buitenaf enkel de symptomen verlicht. Verderop ontdek je meer over het behandelen van acne bij de oorzaak volgens de klinische psycho-neuro-immunologie (kpni).

Acne littekens

Acne kan soms littekenvorming tot gevolg hebben. De littekens als gevolg van acne kan die variëren in vorm en grootte. Deze littekens ontstaan als gevolg van de beschadiging van de huid tijdens de ontstekingsfase van acne. Het uitknijpen en krabben van puistjes vergroot het risico op blijvende schade.

Gelukkig kun je de kans op littekenvorming verkleinen. Binnen de klinische psycho-neuro-immunologie is bijvoorbeeld bekend dat de huid verschillende stoffen nodig heeft om optimaal te herstellen. De aanwezigheid van deze stoffen kun je beïnvloeden met de juiste voeding en door middel van het nemen van supplementen. Verderop bij de oplossingen lees je er meer over. Je leest eerst de reguliere aanpak tegen littekens.

Acne littekens crème

Voor het verminderen van littekens door acne zijn er verschillende crèmes op de markt die gericht zijn op het verbeteren van de huid en het verminderen van littekenvorming. Deze crèmes bevatten vaak ingrediënten zoals retinol, vitamine C en niacinamide, die bekend staan om hun huidvernieuwende eigenschappen.

Acne littekens behandelen

Dermatologen bieden verschillende behandelingen aan om littekens door acne te verminderen. Een populaire optie is lasertherapie, die gericht is op het verbeteren van de huidtextuur door de productie van collageen te stimuleren. Andere behandelingen omvatten chemische peelings en microdermabrasie, die helpen bij het vernieuwen van de bovenste huidlaag.

Acne littekens laseren

Laserbehandelingen zijn effectief gebleken bij het verminderen van littekens door acne. Verschillende soorten lasers kunnen worden gebruikt, zoals fractionele lasers. Deze techniek behandelt kleine gebieden van de huid zonder de omliggende weefsels te beschadigen. Deze behandeling stimuleert de natuurlijke genezing van de huid en vermindert littekens.

Het haarzakje

Haarzakjes bevinden zich in de bovenste twee lagen van je huid. Onderin het haarzakje zorgen keratinocyten voor de aanmaak van haren. Naast de vorming van haren, zorgen keratinocyten tevens voor het vormen van de buitenste laag van je huid (de hoornlaag). De keratinocyten bewegen door het haarzakje naar de huid waardoor deze continu vernieuwd wordt.

De talgklier

Aan de haarzakjes zitten talgkliertjes voor de productie van talg. Talg beweegt net als de keratinocyten naar de huid. Op de huid zorgt talg voor een bepaalde vettigheid en zuurtegraad. Dit zorgt ervoor dat de soepel is en biedt bescherming tegen indringers (zoals een bacterie of een virus).

Propionibacterium acnes

Bij ieder mens leeft op de huid en in de haarzakjes de bacterie ‘Propionibacterium acnes’. De bacterie is onderdeel van het normale microbioom van de huid en voedt zich met vetzuren uit het talg. De bacterie vermeerdert zich het beste in een zuurstofarme omgeving. Later zullen we zien dat dit belangrijk is bij de vorming van acne.

Hormonen

Hormonen spelen een belangrijke rol bij de ontwikkeling van acne. De veranderingen in hormonale niveaus tijdens de puberteit, menstruatie, zwangerschap en menopauze kunnen acne beïnvloeden. Ook het gebruik van hormonale anticonceptiemiddelen heeft invloed op de huidaandoening. Onderstaand een aantal een hormonen die van invloed zijn.

Testosteron

De talgklier is gevoelig voor testosteron en zorgt ervoor dat deze groeit (hypertrofie).

Oestrogeen

De talgklier is ook gevoelig voor oestrogeen. Dit hormoon heeft een remmende werking op de groei (hypotrofie) en activatie van de talgklier.

Insuline en IGF-1

Het hormoon insuline is vooral bekend in verband met het reguleren van de bloedsuikerspiegel. Insuline is tevens een signaalstof dat wordt geproduceerd als er voedsel binnenkomt. Het vertelt dat er voldoende energie aanwezig is om te groeien. Zodoende zorgt insuline ook voor de haargroei en vorming van de huid (door keratinocyten). De ‘insulin-like growth factor’ (IGF-1) heeft eenzelfde effect op de vorming van huid- en haarcellen.

IGF-BP

Het ‘insulin-like growth factor-binding protein’ (IGF-BP) zorgt ervoor dat de huidcellen zich kunnen verplaatsen uit het haarzakje over de huid. Hierdoor kan de huid zich op iedere plek vernieuwen. Deze IGF-BP stofjes kunnen zich ook aan IGF-1 binden zodat de groei wordt geremd. Hierdoor kunnen we groeien, maar niet overmatig.

SHBG

Het sex hormone-binding globulin (SHGB) bindt zich aan bijvoorbeeld testosteron zodat het inactief wordt gemaakt. 95% van het testosteron in het lichaam is gebonden oftewel inactief.

Samenvatting: wat is acne?

Met de kennis over het haarzakje met talgklier, propionibacterium acnes en hormonen kan makkelijker het ontstaan van acne duidelijk worden gemaakt. Met deze kennis is het ook duidelijker wat je kunt doen om van acne af te komen.

1. In de huid is er meer testosteron aanwezig dan oestrogeen;
2. Dit komt onder andere door een tekort aan SHBG waardoor en meer vrij testosteron aanwezig is;
3. De talgklier groeit onder invloed van testosteron en de groei wordt onvoldoende geremd door oestrogeen. De talgproductie neemt toe;
4. Er is meer insuline en IGF-1 aanwezig zodat de huidcellen overmatig groeien;
5. Ook is er een tekort aan IGF-BP waardoor groei van de huidcellen onvoldoende wordt geremd. Door dit tekort kunnen de nieuwe huidcellen zich minder goed verplaatsen over de huid.
6. De grotere huidcellen en de verhoogde talgproductie zorgen ervoor dat het haarzakje verstopt raakt;
7. De propionibacterium acnes kan zich in het afgesloten zuurstofarme haarzakje vermeerderen. Dit zorgt voor het puisje.

Acne oorzaak

Acne ontstaat door verschillende factoren. Onderstaande mindmap laat een samenvatting zien van de mogelijke oorzaken van acne. 

Kwaliteit huid

De kwaliteit van de huid is van invloed op het ontstaan van acne. De kwaliteit van de huid wordt bepaald door allerlei omgevingsfactoren. De functie van de huid is onder andere bescherming tegen invloeden van buitenaf. Het zorgt ervoor dat bijvoorbeeld ongewenste bacteriën en virussen niet zomaar binnen kunnen komen. Een gezonde huid heeft een bepaalde opbouw van eiwitten waardoor deze goed afgesloten is voor de buitenwereld. Het eiwit dat zorgt voor een dichte huid heet filaggrine. Als je een tekort hebt aan filaggrine is je huid als het ware open. Dit staat aan de basis van diverse huidproblemen en allergieën. Een gezonde huid met voldoende filaggrine is afhankelijk van een aantal factoren.

Zon

Zon is belangrijk voor een gezonde huid en de aanmaak van filaggrine. In Nederland leven we op het noordelijk halfrond met een lage zonkracht. In de wintermaanden is er nauwelijks zon waardoor de huid niet kan worden blootgesteld aan deze huidopbouwende bron. Belangrijk te vermelden is dat dat de huid niet hoort te verbranden. Dit zorgt juist voor schade en veroudering van de huid.

Genen

De eerste mensen leefden ongeveer 200.000 jaar geleden in Afrika rond de evenaar. De zon schijnt daar constant wat bijdraagt aan een gezonde huidopbouw. Inmiddels leven wij vele generaties ver van de evenaar. Hierdoor zijn we ons gaan aanpassen aan de veranderde omgeving. De afwezigheid van zon heeft ervoor gezorgd dat we genetisch minder filaggrine hebben. Zodoende worden in Nederland veel kinderen geboren die al een filaggrinetekort hebben. Hierdoor zijn ze vatbaarder voor allergieën en huidaandoeningen zoals acne.

Stress

De gezondheid van de huid is afhankelijk van milde stressprikkels zoals hitte, koude en lichte schade. Tot voor kort in de geschiedenis waren dit normale prikkels waaraan de huid periodiek aan werd blootgesteld. Deze prikkels hebben eenzelfde effect als bijvoorbeeld sporten waardoor je sterker wordt. Milde huidstress zorgt ervoor dat de cellen zich gaan aanpassen en sterker worden.

In het moderne leven worden we helaas blootgesteld aan een heleboel andere stressprikkels. Hierbij kun je denken aan luchtvervuiling, cosmetica, plastics en andere gifstoffen. Dit is negatieve stress voor de huid waardoor de filaggrinelaag dunner wordt. Ook psychische stress zoals werk, financiën en trauma’s hebben invloed op de kwaliteit van de huid. Misschien heb je het verband tussen acne en stress zelf al ervaren. Hoe dit precies werkt, lees je verderop.

Insulineresistentie

Eerder heb je kunnen lezen dat insuline als groeifactor bijdraagt aan het ontstaan van acne. Als insuline normaal zijn werkt doet is er niets aan de hand. Het wordt pas een probleem als je ongevoelig bent geworden voor insuline. Dit heet insulineresistentie en is een belangrijke veroorzaker van acne.

Functie insuline

Een belangrijke functie van insuline is het reguleren van de bloedsuikerspiegel. Als we eten wordt insuline aangemaakt in de alvleesklier. In de bloedbaan zorgt insuline dat de verteerde voeding in de vorm van bloedsuiker kan worden opgenomen in de weefsels. Ook is insuline een signaalstof. Het vertelt bijvoorbeeld aan het brein dat je voldoende hebt gegeten en verzadigd bent.

In relatie tot acne is het van belang dat insuline een groeifactor is. Het activeert het groeihormoon IGF-1 en remt de productie van IGF-BP en SHBG. Eerder zagen we welke invloed dit heeft op het ontstaan van acne. De stoffen insuline en IGF-1 zorgen voor het groeien van de huidcellen (keratinocyten) en IGF-BP remt deze groei. Testosteron zorgt voor de groei van de talgklier en SHBG is de rem daarop.

Een andere functie van insuline is energieverdeling. Dit merk je bijvoorbeeld als je ziek bent. Insuline zorgt ervoor dat zoveel mogelijk energie naar het immuunsysteem gaat. Dit zodat het griepvirus kan worden bestreden. Op dat moment is er minder energie beschikbaar voor de spieren en het verteringssysteem. Hierdoor heb je geen zin om te bewegen en heb je geen eetlust.

Risicofactoren insulineresistentie

Insulineresistentie als belangrijke veroorzaker van acne ontstaat door leefstijlfactoren. Elke keer als je eet, wordt er insuline gereproduceerd. Hoe vaker je eet, des te meer insuline in het bloed. Zodoende is het aantal eetmomenten een risicofactor voor acne. 

Naast het aantal eetmomenten bepaalt het type voedsel de hoeveelheid insuline die er wordt aangemaakt. Hoe meer calorieën en suikers er binnenkomen, des te meer insuline er nodig is om dit te verwerken. Daarom is bewerkte en calorierijke voeding een risicofactor voor het ontstaan van acne.

Pas vanaf de jaren zestig is het aanbod aan ultrabewerkte voeding sterk toegenomen. Tegenwoordig is 70% van het assortiment in de supermarkt ultrabewerkt. Deze voeding heeft een hogere afgifte van insuline tot gevolg waardoor je eerder last kunt krijgen van acne. Denk hierbij ook vooral aan frisdrank en fruitsap waardoor je ongemerkt tussen de maaltijd door een hoop energie binnenkrijgt met hoge insulinepieken tot gevolg.

Een andere risicofactor voor een hoger gehalte aan insuline en daardoor acne, is weinig beweging en zittijd. In de huidige samenleving is alles ingesteld op comfort. We werken zittend en we verplaatsen ons van A naar B met de auto, lift of roltrap. Als we bewegen verbruiken we meer energie. Door de hogere energiebehoefte, gaat insuline beter werken. Hierdoor wordt het gehalte aan insuline in het bloed lager. Dit heeft een positieve invloed op acne.

Tegenwoordig hebben we helaas stressoren die constant aanwezig zijn. Denk bijvoorbeeld aan financiële stress, werk, lawaai en media. Hierdoor is er een constante energienavraag waar geen einde aan komt. Dit kost veel energie. Omdat de huid een orgaan is dat niet van belang is voor overleving, wordt deze verwaarloosd. Ook zorgt stress voor een hogere bloedsuikerspiegel en insuline. Stress verslechtert dus de huid en er is meer insuline wat beide een risico is voor acne.

Acne therapie – 10 tips

Eerst zagen we wat acne is met de bijbehorende oorzaken en risicofactoren. Op basis daarvan lees je vervolgens welke therapieën effectief zijn. In de klinische psycho-neuro-immunologie streven we naar duurzame oplossingen voor chronische aandoeningen. Voor het behandelen van acne raad ik je therapieën aan die de onderliggende oorzaak aanpakken. Hier heb je over het algemeen meer aan dan het bestrijden van symptomen zoals gedaan wordt door de huisarts, dermatoloog of schoonheidsspecialist.

Tip 1: eet minder vaak

Zoals je in deze blog hebt kunnen lezen, wordt er na ieder eetmoment insuline aangemaakt. Hoge gehaltes aan insuline zijn een risicofactor voor acne. Beperk het aantal eetmomenten tot drie per dag en eet geen tussendoortjes. Let ook op wat je drinkt want alle dranken behalve water, thee en koffie hebben invloed op de insulinespiegel. Sla ook eens een maaltijd over of doe aan intermitterend vasten om de gevoeligheid voor insuline te verbeteren.

Tip 2: eet minder koolhydraten en suiker

Koolhydraten uit brood, pasta, rijst en aardappelen is de basis van onze maaltijden. Deze voeding bevat veel energie en heeft hoge insulinewaardes tot gevolg. Ultrabewerkte voeding zoals koek, snoep, taart en frisdrank hebben enkel nadelige gevolgen voor de gezondheid en kan acne verergeren.

Tip 3: eet meer eiwitten

We eten over het algemeen te weinig eiwitten. Voldoende eiwit is nodig voor de aanmaak van het huideiwit filaggrine. Het is aan te raden 1,5 à 2 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht per dag te eten. De beste eiwitbron is dierlijk onder andere van kip, ei, vis, schaal- en schelpdieren. In de therapie tegen acne mag voldoende eiwit niet in je voedingspatroon ontbreken.

Tip 5: sta elke half uur op

Te lang zitten zorgt voor een verminderde gevoeligheid voor insuline. Hierdoor zal het gehalte aan insuline na een maaltijd hoger zijn. Dit is een risicofactor voor acne. Sta elke half uur even op, wandel een stukje, doe wat squats of loop de trap op en af. Minder zitten en meer bewegen is een effectieve therapie tegen acne.

Tip 6: beweeg intensief

Na korte intensieve beweegvormen zoals high intensity training (HIT) gaat het energieverbruik sterk omhoog. Ook is er sprake van een naverbranding na de training. Bij eenzijdige cardio is dat niet het geval. Ook het intensief gebruiken van je spieren zoals bij krachttraining heeft een sterk effect. Bij zowel HIT als krachttraining wordt je gevoeliger voor insuline wat een belangrijke therapie is tegen acne.

Tip 7: stress verminderen

Een effectieve therapie tegen acne is het verminderen van stress. Eerder zagen we dat energie bij stress anders wordt verdeeld met insulineresistentie tot gevolg. Ook wordt de huid voor overleving verwaarloosd en zal onder stress weinig energie krijgen om gezond te blijven. Wandelen in de natuur, mindfulness en muziek luisteren kunnen effectief zijn voor het verminderen van stress.

Tip 8: de huid stressen

Normale stressoren voor de huid zoals zon, hitte, koude en lichte schade dragen bij aan een stevige gezonde huid. Neem eens een koude douche of ga zwemmen in koud water. Ook saunabezoek of schrammetjes oplopen in het bos, zijn positieve stressprikkels voor de huid. Pas op met cosmetica, crèmes of andere onnatuurlijke invloeden van buitenaf.

Tip 9: tekorten aanvullen

De kwaliteit van onze voeding is vanwege intensieve landbouw en pesticiden en chemicaliën achteruit gegaan. Daardoor kunnen we onvoldoende vitaminen en mineralen uit onze voeding halen. Vitamine D nemen we op als we in de zon zitten. In de wintermaanden zijn we zodoende afhankelijk van een supplement. Neem voor een specifiek advies over supplementen contact op voor een consult volgens de klinische psycho-neuro-immunologie.

Tip 10: werk aan je darmgezondheid

Tot slot

In dit artikel heb je kunnen lezen wat acne is en hoe het ontstaat. Er is uitleg gegeven over de reguliere therapieën en de aanpak volgens de klinische psycho-neuro-immunologie. Dit om te verduidelijken dat het verstandig is om acne bij de oorzaak aan te pakken. Mochten er nog vragen zijn, neem dan contact op voor een intake of plan een gratis expert sessie.